Bir roman kahramanı Orhan Veli

Edebiyatımızın ilgi çekici isimlerinden Orhan Veli’nin hakkında yeni şeyler öğrenmek isteyenler bu kitabı okumalısınız. Haluk Oral’ın titiz çalışması ile ortaya çıkan “Bir Roman Kahramanı / Orhan Veli” şairin hayatıyla ilgili ilgi çekici bilgiler sunuyor.

Kitapla ilgili olarak Selim İleri’nin yazdıklarını paylaşıyorum:

Hiç Bilmediğimiz Orhan Veli

Bir Roman Kahramanı / Orhan Veli edebiyatımızın en güzel monografilerinden biri. Veli, 1944’te Dünyaların Dışında’yı tasarlamış, bir roman! Dünyaların Dışında nasıl bir roman olacaktı?

Değerli Haluk Oral’ı imzalı kitaplar tutkunu olarak tanımıştım. Galiba büyük güldürü ustası Zeki Alasya’nın masasında. Beyoğlu’nda Boncuk, iki katlı, üst katta. Hoş bir geceydi. Sonra bir yaz akşamı Haluk Bey, Zeki Alasya, üçümüz yine buluşmuştuk. Bakın o, unutamadığım bir gecedir. Zeki Alasya’nın Behçet Necatigil’den ezbere şiirler okuduğunu anmadan geçemem…

Haluk Bey’in imzalı kitaplara tutkusu kaleme getirilebilecek gibi değildi. Evinde çekim yapmıştık; imzalı binlerce kitap, o ithaflar, geçmişte kalmış ifadeler, solmuş mürekkep, tümü büyülemişti.

Ne yapacak bu adam bütün bu imzalı kitapları diyordum. 2003’te Bir İmzanın Peşinde yayımlandı. Haluk Oral bu kez titiz bir incelemeci, bir ‘yazar’ olarak karşımıza çıkıyordu. Has yazarlarda olduğunca sessiz sedasız çalışmış, kendi köşesinde ağırbaşlılıkla gizlenmeyi tercih etmişti.

2008’de Şiir Hikâyeleri yayımlandı: Çok sevdiğim bir kitap, hele Özdemir Asaf bölümü… İmzalı kitaplar koruyucusu, avcısı, şimdi edebiyatımızın gizlerine açılıyor, binbir emekle derlediği bilgileri, belgeleri bizimle paylaşıyordu…

Şimdilerde Bir Roman Kahramanı/Orhan Veli’yi (Yapı Kredi Yayınları) tadına doyamadan okuyorum. Bu eser, bence, edebiyatımızın en güzel monografilerinden biri. Cumhuriyet Kitap’ta aziz dostum Metin Celâl saptıyor: “(…) şairin yaşamındaki bilinmeyenleri aydınlatan, birçok yanlış bilgiyi düzelten önemli ve ilginç bir çalışma.”

Yine Metin Celâl’dan iz sürüyorum:

“Şairin yaşamındaki bilinmeyen dönemler ve kişilerle ilgili belge ve fotoğraflar da var. Bazı şiirlerin yaşamöyküsü ile bağları ve o şiirlerin kimlere yazıldığı da böylece ortaya çıkıyor. Gizli aşkları, bilinmeyen arkadaşlıkları, Yahya Kemal, Nâzım Hikmet, Ercüment Behzat gibi şairlerle ilişkilerinin niteliği somutlaşıyor.”

Oral’ın eserinde ben de Ercüment Behzat sayfalarını bir anı gibi okudum. Anı diyorum, çünkü Orhan Veli’nin yaşamında çok önemli yeri olan sevgili Nahit Hanım’ın evinde, zarif cumartesi gecelerinde Ercüment Behzat’ı tanımıştım. Gerçek bir tiyatro insanıydı. Yıllar yılı yankıyıp durmuştur, onun teatral bir edayla okuduğu kendi şiirleri.

Bir Roman Kahramanı/Orhan Veli bütün değerlerinin yanı sıra, eski mahalle komşumu, Orhan Veli’nin kızkardeşi Füruzan Yolyapan’ı da geri getirdi. Füruzan Hanım’dan sanki bir selâm gönderiyor Haluk Oral…

Monografinin en önemli bölümlerinden biri, Orhan Veli’nin roman yazma serüveni. Nahit Hanım’a yazdığı mektupları okumuştum, ama Oral gibi dikkatli olmadığımdan ‘kaçırmışım’: Orhan Veli, 1944’te Dünyaların Dışında’yı tasarlamış, bir roman!  Haluk Oral iz süre süre, bu, yazılamamış, daha doğrusu, şairin mektupta belirttiği gibi epey yazılmış romanın unutulup gitmiş serüvenini gün ışığına çıkarıyor.

Dünyaların Dışında nasıl bir roman olacaktı? Mektuplarındaki bir iki satırdan anlaşıldığı kadarıyla, ‘cinsel ahlâk’ üzerinde duracaktı ünlü şair. Göstermelik ahlâk anlayışlarını deşecek, sarsacaktı…

Haluk Oral, öteki kitaplarında olduğunca, sanat insanından geriye kalanları, eldeki belgeleri, yitip gidecek her şeyi derleyerek bize armağan ediyor. Bunu gerçekleştirirken, romancılara ve deneme yazarlarına özgü bir ‘duyarlılığı’ yordam ediniyor. Haluk Bey’e teşekkür ederek noktalıyorum.

 

Yavuz Rençberler
Yavuz Rençberler
724kultursanat.com ‘un kurucusu. Gazeteci, televizyon programcısı, iletişim danışmanı. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo TV mezunu. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ödülü sahibi. Mesleğinin verdiği refleks ve pratiklikle kültür sanat alanında olanları değerlendirmeye paylaşmaya çalışıyor. İçinde insan olmayan kitaba, içinde kitap olmayan insana inanmıyor. İnsanın yazılmamış sayfalarının yazılanlardan daha çok olduğuna inanıyor. İletişim: yavuz@724kultursanat.com
YAZARA AİT TÜM YAZILAR
BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 1 YORUM