Türkiye’nin ayçiçeği yağında kendine yeterlilik oranı yüzde 64 seviyelerinde. Geri kalanı ise ithal ediyoruz. 2020-2021 yıllarında ayçiçeği ithalatının yüzde 50,6’sı Rusya, yüzde 14,6’sı ise Ukrayna’dan yapıldı. Rus – Ukrayna savaşı ülkemizin ithalatını da aksattı.
Savaş nedeniyle tüm dünyada bir yağ krizi oluştu. Türkiye’nin girişimleri ile de “Tahıl Koridoru” açıldı. Gemiler demir almaya başladı.
İş insanı Yakup Türkal, bu krize farklı bakıyor. Türkiye olarak krizi avantaja çevirmek konusunda ülke olarak iddialı olduğumuzu ileri sürüyor. Yakup Türkal, şunları söylüyor:
“Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Ekonomiyi Araştırma Enstitüsü verilerine göre 2020-2021 sezonunda Türkiye, dünya ayçiçeği ithalatının yüzde 32,4’üyle ilk sırada. Türkiye’den sonra ikinci sırada yüzde 27,8’le Avrupa Birliği (AB) var. Ülkemiz 2020-2021 sezonunda ayçiçeği ithalatının yüzde 50,6’sını Rusya’dan, yüzde 14,6’sını Ukrayna’dan, gerçekleştirdi. Rus Ukrayna savaşı nedeniyle dünyada tahıl ve ayçiçeği krizi yaşandı.
Bu stoklarının küresel pazarlara ulaşması için Türkiye’nin girişimleri ile ‘tahıl koridoru’ görüşmelerinin anlaşma ile sonuçlandı ilk gemi yola çıktı. Bu girişim dünya piyasaların da memnuniyet ile karşılandı. Tahıl koridordan 30-35 milyon ton gıda çıkarılması hedefleniyor. Odessa’daki 4 liman üzerindeki koridorlar sayesinde buradan çıkacak ürünlerin Türkiye’ye yüzde 25 daha ucuza satılması için günler sayılı. İkisi Ro-Ro olmak üzere 23 gemimiz yüklerini almış bir şekilde bekliyor. Bu gemilerden 7’si, toplam 30 bin ton ayçiçeği yağı taşıyor.”
Akdeniz limanları önem kazandı
Mersin Serbest Bölge’de tank terminali ve dolum tesisi olan Yakup Türkal, bu süreçte Akdeniz limanlarını önem kazanacağı görüşünde. Bu konuyu da şöyle açıklıyor:
“İlk olarak Ukrayna’daki gemilerin Karadeniz’den ayrılması ile birlikte bu gemilerin dolum tesislerine veya rafinelere ulaşması ile sektörde bir rahatlama olacak. Bu nedenle Akdeniz limanlarındaki rafineler önem kazanacak. Bu bize Karadeniz’den yağları alıp hem ayrıştırıp hem de paketleyip Akdeniz çanağındaki ülkelere satmamızın önünü açacak. İthal ettiğimizi Akdeniz ülkelerine ve AB ülkelerine satarak krizi fırsata çevirmiş olacağız. Bu durunda alternatif olarak, soya, palm yağı, ayçiçeği, pamuk tohumu yağları gibi seçeneklerde öne çıkabilir.”