Rusya’da kütüphane yangını

Dünyanın en önemli kütüphanelerinden biri olan Rusya Sosyal Bilimler Akademik Enstitüsü Kütüphanesi’nde çıkan yangında aralarında çok kıymetli eserlerin de yer aldığı 1.5 milyondan fazla kitap yandı.

Toplamda 14 milyon kitabın yer aldığı kütüphanede 16’ncı yüzyıldan kalma el yazması eserler de bulunuyordu. Yangından 10 milyon kitap güçlükle kurtarılabildi. Sovyetler Birliği döneminin 80 yıllık bilimsel çalışmalarının arşivinin de bulunduğu kütüphanedeki eserlerin ancak yüzde 20’sinin dijital ortama aktarılabildiği belirtiliyor. Bu da yanan eserlerin pek çoğuyla ilgili herhangi bir ize bundan böyle ulaşılamayacağını ifade ediyor.

15 saat süren yangın sonucunda Moskova’da bir asırdan fazladır faaliyetlerini sürdüren Rusya Bilimler Akademisi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kütüphanesi harabeye döndü.  Yetkililer 14 milyon kitabın yaklaşık yüzde 15’inin yandığını söylüyor. Net rakam henüz belirlenemedi.

İtfaiye ekiplerinin yangının ilk anlarında önlem alarak, alevlerin, kitapların bulunduğu bölüme geçmesini engellemesi 10 milyon kadar kitabın kurtulmasını sağladı. Yetkililer, yangının nedenini araştırıyor ve hasar tespit çalışması yapıyor.

Rusya Bilimler Akademisi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kütüphanesi, Devlet Kütüphanesi’nden sonra, kitap sayına göre Moskova’nın ikinci büyük kütüphanesi durumundaydı. Bilim çevreleri, kütüphanenin sosyal bilimler alanında Avrupa’nın en iyisi olduğunu belirtiyor.

Yangının elektrik kontağından çıktığı sanılıyor. 2 bin metrekarelik binadaki yangını söndürme çalışmalarına 200 itfaiyeci katıldı. Rus basını, kundaklama ihtimali üzerinde dururken, kütüphanenin yangın söndürme sisteminin düzgün çalışmadığına dair iddialar da ortaya atıldı.

Kütüphane çalışanları ise yangınla ilgili müthiş bir iddiayı dile getiriyorlar: “Bina şehir merkezinde çok geniş bir arazi üzerinde bulunuyor. Çevrede milyonlarca dolara satılan apartmanlar inşa ediliyor. Birilerinin kütüphaneyi ortadan kaldırıp araziye el koymak için harekete geçtiklerini kundaklama yaptıklarını düşünüyoruz.”

1918’de kurulan kütüphanede Slav dillerinde yazılmış eşi olmayan metinler, 600 yıllık el yazmaları da bulunuyor. Faciayı Ukrayna’da 1986’da Çernobil’deki nükleer reaktör kazasına gönderme yaparak “Kültürel Çernobil” olarak nitelendiren Rusya Bilim Akademisi Başkanı Vladimir Fortov “Kültürel miras açısından büyük bir kayıp. ABD’deki Kongre Kütüphanesi’yle birlikte türünün en büyük örneği olan bir kütüphaneden bahsediyoruz. Burada başka hiçbir yerde bulunamayacak eserler muhafaza ediliyor” dedi.