Sinema henüz bir Dostoyevski çıkaramadı

Yönetmen ve senarist Nuri Bilge Ceylan, sinema ve edebiyatı karşılaştırarak “Sinema henüz bir Dostoyevski çıkaramadı” dedi. Ünlü yönetmen, 8. Malatya Uluslararası Film Festivali kapsamında düzenlenen “Ustalık Sınıfı”na katıldı. Etkinliğin moderatörlüğünü yönetmen Mehmet Eryılmaz üstlendi. 

Nuri Bilge Ceylan, Rus edebiyatını çok sevdiğini belirterek, klasiklere tutkun olduğunu, insanlık üzerinde büyük etki yaratmış klasikleri okumak gerektiğini vurguladı. Ceylan “Edebiyatı severim, belki sinemadan da çok” cümlesiyle edebiyata bakışını dile getirdi. 

Sinema henüz Dostoyevski çıkaramadı

Nuri Bilge Ceylan’ın, sinema serüvenine dair itiraflarının da yer aldığı söyleşisi yoğun ilgi gördü. Ceylan, edebiyat ve sinema karşılaştırmasını şu sözlerle yaptı: “Neden sinema? Bunu tam olarak bilmiyorum. Belki roman yazma yeteneğim olsaydı tercih edebilirdim, yalnız üretme olanağı sağladığı için. Ama sinema benim için daha kolay geliyor. Fotoğraftan geldiğim için görsel dünyaya alışkındım. Ama edebiyatı çok severim. Belki sinemadan da çok severim. Bana her zaman, daha derine inmiş, inebilmiş bir sanat olarak görünmüştür. Daha uzun da bir geçmişi var. Sinemanın henüz tam olarak bir Dostoyevski çıkarabildiğini düşünmüyorum.“

Sinemacı olmaya askerde karar verdim

Nuri Bilge Ceylan, sinemaya yönelmeye askerdeyken karar verdiğini söyledi. Bunun da sebebini yalnızlığa bağlayan ünlü yönetmen “Çünkü, uzun süren yalnızlıkların insanın büyük kararlar almasına neden olduğunu düşünüyorum. Askerlik de böyle bir süreç benim için. Çok yalnızdım, çok kitap okuyordum ve o (dönem), hayatım için daha büyük kararlar almama sebep oldu.” dedi. 

Ceylan, okulu bitirdiğini ve ne yapacağını bilemediğini o dönem hayatı boş ve anlamsız hissettiğini anlattı. Ünlü yönetmen sinemaya yönelişinin de bu nedenle gerçekleştiğini şu sözlerle dile getirdi: “Öyle bir süreçten çıkış arıyordum. Bir bakıma, denize düşenin yılana sarılması gibi oldu benim için. Bulabildiğim bütün teknik kitaplardan başladım. Fotoğraf da çektiğim için tekniğini bilirsem yapabilirim gibi geliyordu. Yavaş yavaş, aslında el yordamıyla başladım. Tanıdığım yoktu. Çok küçük bir zümrenin egemenliğinde görünüyordu. Bu işe başlamak neredeyse imkansız gibi görünüyordu. Tamamen kendi yapıma, doğama, kişiliğime uygun yeni bir yöntem yaratmak durumunda kaldım.”

8. Malatya Film Festivali’nde Nuri Bilge Ceylan “Sinema henüz bir Dostoyevski çıkaramadı” dedi.

Sinema itiraf alanıdır

Sinemaya bakışını, sinema felsefesini “itiraf alanı” olarak dile getiren Nuri Bilge Ceylan “Sinema yapmak benim için itiraf alanı gibi bir şey aslında. Belli bir şekilde bakan bir göz için bu şekilde okunabilir diye düşünüyorum. Kendim de film seyrederken bir tür itiraf ararım. Bir öğretmen gibi, bana bildiklerini anlatmaya çalıştığını düşündüğüm yönetmenler, filmler hiç hoşuma gitmez. Kısa süre canım sıkılır. Sinemayı itiraf gibi gören yönetmenler, bu şekilde yaklaşan yönetmenler her zaman daha çok ilgimi çekmiştir.” dedi. 

Cüneyt Arkın, Türkan Şoray filmlerinin etkisi

Nuri Bilge Ceylan, çocukluğuna dair sinema hatıralarına döndüğünde Cüneyt Arkın, Türkan Şoray filmlerinin etkisini hatırladığını belirtti. Ceylan şöyle dedi: “Çocukluğumda izlediğim filmlerin uzun süre etkisinde kaldım. Cüneyt Arkın ve Türkan Şoray filmlerinin etkisinden üç gün çıkamazdım. Kasabada her gün film gösterilirdi. Büyük etki uyandırırdı üzerimde.”

Editör: Kenan Kaldan