Yolcu romanı soykırım yaşanırken yazıldı

Yolcu romanı soykırım yaşanırken yazıldı. Ulrich Alexander Boschwitz 19 Nisan 1915 Almanya doğumlu bir Yahudi yazar. Aslında romanın konusu ya da yürüdüğü yolu anlatarak başlamak gerekiyor geleneksel olarak. 

Ama hayır… Yolcu romanının bizzat kendisinin varoluşu, yazarının kendi hayatı romana başlamadan önce okunmalı. Çünkü Yolcu romanı soykırımdan kaçan yazarı 23 yaşında yazıldı. Ulrich Alexander Boschwitz, Nazi soykırımından kurtulduğunu sanırken, içinde bulunduğu İngiliz gemisi Almanlar tarafından batırılır. Boschwitz, bu saldırıda hayatını kaybettiğinde 27 yaşındadır. 

Yolcu romanını konusundan önce edebiyatın ve hayatın içinde kıymetli hale getiren en değerli yaşanmışlık da bu olsa gerek. 23 yaşındaki Ulrich Alexander Boschwitz, insanlık suçunun varacağı boyutları o günlerde farketti. Büyük bir öngörü ile farkettiği bu suçu kaleme aldı. Döneme dair yazılacak sonraki anlatılardan ayrışan benzersiz bir edebi belge ortaya çıktı. Kitap ilk kez basıldığında tarihin rakamları 1939’u gösteriyordu. Yani Yahudi soykırımının başlangıcı olarak kabul edilen 1938’deki Kristal Gece’den bir yıl sonra basıldı. 

Yolcu romanında Ulrich Alexander Boschwitz, yaşanan dehşet ve çaresizliği son derece gerçekçi bir üslupla anlattı. İnsanlık tarihine damgasını vuracak bu büyük katliam girişimini sıcağı sıcağına aktaran sarsıcı bir kitap ortaya çıktı.

Yolcu romanı ilk kez 1939’da İngilizcede basıldı. Buna rağmen özgün dilinde yeniden keşfedilmesi için seksen yıl beklemek zorunda kaldı.

Roman, dokunaklı ve mucize niteliğinde bir hayata tutunma öyküsünü sayfalarına taşıyan bir sürgün edebiyatı ürünü.

Yolcu romanı Delidolu yayınevi tarafından yayımlandı. Romanın çevirmeni Suzan Geridönmez. Kitap kapağının tasarımı Burak Tuna’ya ait. 

Yolcu romanın konusu

Yolcu romanın konusu ile ilgili yayınevinin hazırladığı tanıtım yazısını aşağıda okuyacaksınız. 

Kasım 1938, Almanya. Toplumun varlıklı ve saygın bir üyesi, aynı zamanda bir savaş gazisi olan Yahudi tüccar Otto Silbermann’ın hayatı, Kristal Gece sonrasında Yahudilere karşı başlatılan kıyımla birlikte altüst olur. İşini, evini, ailesini geride bırakarak işbirlikçilerden kurtarabildiği bir çanta dolusu parayla trenlerde yolculuk ederek rejimin pençesinden kaçmaya çalışır. Bu yolculuklar sırasında Almanya’nın birbirinden farklı insan portrelerinin yanı sıra kendi içsel gerçekliğiyle karşılaşır. 

Yaşadıklarının ağırlığıyla bilgeleşmiş ve henüz 27 yaşındayken Almanlar tarafından batırılan bir İngiliz gemisinde yaşamını yitirmiş Boschwitz’in, sıradan hayatların günbegün nasıl korkuyla sarmalandığını bütün sahiciliğiyle kaleme aldığı Yolcu, tarihe iz bırakmış dehşetengiz olaylara tanıklık eden ruhların önünde saygıyla eğiliyor.
 

“Kötü bir çoğunluğun parçası olmaktansa iyi bir azınlığın parçası olmak yeğdir.

“Birçok açıdan, mucize niteliğinde. İnsan böylesi bir tempoyla böylesi yoğun bir romanı nasıl yazabilir?” Alex Rühle, SZ Dergisi 

“Demirden iradeye sahip bir yazara ait gecikmiş bir sürgün edebiyatı keşfi.” Andreas Kilb, FAZ Dergisi 

Ulrich Alexander Boschwitz kimdir

19 Nisan 1915’te Berlin’de doğdu. 1935’te önce İskandinavya’ya göç etti ve orada John Grane takma adıyla ilk kitabını yayımladı. Sorbonne’da öğrenim gördü. 1939 yılında İngiltere’ye yerleşti. İngiltere’deki birçok Alman asıllı göçmen gibi Boschwitz de savaşın başlamasından kısa süre önce tecrit edilip Avustralya’ya götürüldü. 1942’de İngiltere’ye dönmesine izin verildi, ancak dönüş yolunda gemi bir Alman denizaltısı tarafından torpido saldırısına uğradı ve battı. Boschwitz öldüğünde 27 yaşındaydı. 23 yaşında yazdığı romanı Yolcu, 1939 Şubat’ında İngiltere’de ve 1940’ta ABD’de yayımlandı.

Suzan Geridönmez kimdir

1966 Almanya doğumlu. Alman dili ve edebiyatı ile kütüphanecilik üzerine eğitim aldı. Çocukluğundan beri kitaplarla içli dışı olan Geridönmez, bu tutkusunu kütüphane, yayınevi ve dergi üçgeninde geçen meslek yaşamına da taşıdı. Hâlen kitap çevirmenliği yapıyor; iyi bir fikir bulduğuna inandığında çocuk ve gençler için roman ve hikâye yazıyor.