Rakstan Oyuna Türkiye’nin eğlence kültürü

Türkiye’nin eğlence kültürünün ele alındığı Rakstan Oyuna adlı kitap Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi tarafından basıldı. Türkiye’deki dansın modern  hallerinin işlendiği Rakstan Oyuna, Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Arzu Öztürkmen’in imzasını taşıyor. Kitap, otuz yıllık bir akademik bilgi birikiminin eseri olarak karşımızda duruyor.

Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, dansın Türkiye’deki eğlence kültürüyle olan yakın ilişkisini ortaya koyan Rakstan Oyuna kitabını okurlarla buluşturuyor. Türkiye’de dansın modern hallerinin işlendiği Rakstan Oyuna, Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Arzu Öztürkmen’in imzasını taşıyor.

Osmanlı döneminden bugüne kadar dansla kurulan ilişki, dansa yüklenen anlamlar ve dans etrafında kurulan söylemlerde tarihsel olarak önemli kırılma noktaları oldu. Cumhuriyet dönemi boyunca oynamak kırsal alanın veya kentleşmemiş bir nüfusun geleneksel eğlenme biçiminin hareket alanını temsil ederken, dans olarak nitelendirilen faaliyetlerden genellikle Cumhuriyetin modernleşme sürecinde icra edilen şehirli, Batılı kültürel formlar anlaşıldı.

Rakstan Oyuna, bu bağlamda Arzu Öztürkmen’in son otuz yıldır sürdürdüğü dans araştırmaları çerçevesinde kaleme aldığı yazıların derlemesinden oluşuyor. Bu yazılar hem Osmanlı hem de Cumhuriyet dönemindeki dans icralarını tarihsel bağlamları içinde ele alıyor. Kitap, bir yandan 16.-18. yüzyıl arası Osmanlı şenlikleri ve 19. yüzyılda Jön Türk döneminin bedenselliğe ve modernleşmeye olan merakı ve Cumhuriyet dönemi içinde halk oyunlarına olan ilgi çerçevesinde gelişen yeni hareket sistemlerine odaklanıyor.

Dans ve eğlence kültürü

Osmanlı şenlik minyatürleri her türlü gösterinin yer aldığı festival ortamlarının neredeyse etnografik bir tasvirini verirken, halk oyunlarının kendi küçük yerelliklerinden Ankara Halkevi bayramlarına taşınırken sahne düzenine ve adına ‘folklor oynamak’ denen yeni bir hareket sistemine doğru geçiş yapıyorlardı. Rakstan Oyuna, bu bağlamda, biraz da dansın Türkiye’deki eğlence kültürüyle olan yakın ilgisini ortaya koyuyor.

Arzu Öztürkmen kimdir?

1965 yılında Beyrut’ta doğdu. Notre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi’ndeki eğitiminden sonra, yükseköğrenimini 1988 yılında Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü’nde tamamladı. 1991 yılında, Indiana University’den Türkiye’de halk oyunları hareketi konulu teziyle master, 1993 yılında da University of Pennsylvania’dan “Türkiye’de Folklor ve Milliyetçilik” başlıklı teziyle doktora derecesini aldı. 1994 yılından bu yana Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi olarak Gösteri Sanatları Tarihi, Sözlü Tarih ve Tarihte Araştırma Yöntemleri derslerini vermektedir. Kültür tarihi, gösteri sanatları tarihi, sözlü tarih, kadın çalışmaları ile Karadeniz ve Doğu Akdeniz çalışmaları akademik ilgi alanlarından bazılarıdır.