Vatikan arşivlerinde Yunus Emre’nin divanı

Vatikan arşivlerinde Yunus Emre’nin daha önce bilinmeyen, gün yüzüne çıkmamış divanı bulundu. Türk kültür dünyasında büyük yankı getiren gelişmeyi Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Himmet Büke duyurdu. 

Doç. Dr. Himmet Büke araştırmaları sırasında ulaştığı Vatikan’ın internet sitesinden yayımlanan dijital yazıtlar arasında Yunus Emre’nin daha önce bilinmeyen bir divanına rastladı. Bugüne dek bilinmeyen Yunus Emre divanı içinde 200’e yakın şiir bulunuyor. 

Araştırmayı yaparak divanı bulan Doç. Dr. Himmet Büke, “Akademik çalışmalarıma bağlı olarak yaptığım arşiv taramalarım sırasında Vatikan arşivinde yeni bir Yunus Emre Divanı nüshası tarafımızdan tespit edildi. Çalışma 2 kitap halinde TDK yayınları arasından 1-2 ay içinde çıkacak ve okuyucusuyla buluşacaktır” dedi.

Vatikan Kütüphanesi, Türk el yazmaları dijital koleksiyonlarını bir süre önce internet üzerinden paylaşmıştı. Doç. Dr. Himmet Büke araştırması sırasında Türk kültür dünyasında büyük heyecan yaratan Yunus Emre divanına ulaştı. 

Doç. Dr. Himmet Büke, yeni nüsha bulmanın sevincini ve büyük heyecanını yaşadığını ifade etti. Bulunan divanın 2 kitap haline getirilerek 2 ay içinde piyasaya çıkarılacağını anlatan Doç. Dr. Büke, şöyle konuştu:

“Akademik çalışmalarıma bağlı olarak yaptığım arşiv taramalarım esnasında Vatikan Arşivi’nde yeni bir Yunus Emre Divanı nüshası tarafımızdan tespit edildi. Bu nüsha daha önce gün yüzüne çıkmamış, tanıtımı yapılmamış ve incelenmemiş bir nüshadır. 196 varaktan oluşan Vatikan nüshasında Yunus Emre’nin her iki eseri önce Risaletü’n-Nushiyye daha sonra Divan-ı İlahiyat olarak kaydedilmiştir. Nüsha hicri 1038, miladi 1629 yılında günümüzden yaklaşık 400 yıl önce istinsah edilmiş olup içinde Yunus Emre’ye ait 200’e yakın şiir bulunmaktadır. Şiirler Eski Anadolu Türkçesi döneminin Türkçesine uygunluk arz etmekle birlikte arkaik ögeler de barındırmaktadır. Bu nüsha dil özellikleri ve söz varlığı bakımından değerlendirildiğinde eldeki nüshalar içinde en eski nüshadan istinsah edilmiş bir yazma olma ihtimali çok güçlüdür. Yaklaşık 5 aydır süren yoğun çalışmalarımız neticesinde nüshanın çalışması bitmiş, gerekli dil ve içerik çalışmaları yapılmış, sözcük dizini hazırlanmıştır. Bu çalışma hakkında Türk Dil Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Gürer Gülsevin ile görüşülmüş, kurum yetkililerimiz konuyla yakından ilgilenmişler ve gereken hassasiyeti fazlasıyla göstermişlerdir. Çalışma 2 kitap halinde TDK yayınları arasından 1-2 ay içinde çıkacak ve okuyucusuyla buluşacaktır” dedi

Yunus Emre yeniden yad ediliyor

Türk Ocağı Eskişehir Şubesi Başkanı Nedim Ünal, çevrimiçi olarak düzenlenen ‘Uluslararası Yunus Emre ve Dünya Dili Türkçe Bilgi Şöleni’ toplantılarına 46 bilim insanın katıldığını söyledi.

Yunus Emre Divanı’nın yurt içi ve yurt dışında farklı nüshaları bulunduğu bilgisini veren Ünal, “Bu nüshalar içinde Fatih ve Karaman gibi nüshalar en derli toplu ve muteber nüshalar olarak kabul edilmiştir. Çalışmaların önemli kısmı bu nüshalara göre yapılmıştır. Doç. Dr. Himmet Büke, Vatikan’daki Türkçe yazma eserler üzerine çalışma yaparken, tesadüfen Yunus Emre’nin Divan’ına rastladı.

Yunus Emre’nin yeni Divan’ı Eskişehir’den Türk bilim alemine takdim edildi. Yunus, Oğuz Türkçesi’nin bina edicisi. Yunus, Batı Anadolu Türkçesi’nin mimarlarından birisi. Oğuzca’nın yazıya geçmesini sağlayan, şu anda konuştuğumuz Türkçe ile konuşan ve bunu kayda geçiren büyük mutasavvıf, İslamı yaşayan ve bunun farkında olan büyük bir tekke şairi. Burada bu vesile ile hem Bizim Yunus’u yeniden yad ediyoruz, mekanı cennet olsun yattığı yer nur olsun.

Hem de Eskişehir’e ve bilim hayatına ve ilim alemine Yunus’un yeni divanı hayırlı uğurlu olsun. Bu divanda da tam olarak bilmiyorum ama 180-190 civarında Yunus’a ait olduğu zannedilen şiir bulunuyor. Bunlar zaman içinde araştırılacak. Sanırım 15’nci yüzyılda yazılmış. Yunuz 13 ile 14’ncü yüzyıl arasında yaşıyor. Ölümünden kısa bir süre sonra yazılmış, kağıda geçirilmiş bir divan olduğundan bahsediliyor” diye konuştu.