Buket Uzuner romanları Su Toprak ve ben

Sevgili Buket Uzuner’i Uzun Beyaz Bulut romanıyla tanımıştım. Değişik bir kurgusu vardı beni etkileyen. Hatta okurken ne kadar giriyorsam artık İngiliz kadın kahramanın karakterine, başıma ağrı giriyordu, kitabı uzun süre okuyunca.

İki Yeşil Su Samuru, Kumral Ada Mavi Tuna romanları da harika ama başka bir yazının konusu.

Ben bu yazımda Buket Uzuner’in Su, Toprak, Hava olarak art arda gelen uyumsuz Defne Kaman’ın maceralarından söz etmek istiyorum.

3 Mayıs 2012 Malatya Kitap Fuarı olarak not almışım Su romanını ve altına herkesin okuması gereken hoş bir kitap.

Bir solukta okuduğum diğer Buket Uzuner kitapları gibi… demişim.

Buket Uzuner’in “Tabiat dörtlemesi” olan seri romanları Su, Toprak, Hava yayımlandı. Sırada Ateş var.

Su romanı ve ben 

Kitabın içine girmeden önce bahsetmek istediğim bir konu var. Kitapta Yusuf Has Hacib’in Mutluluk ve Devlet bilgisi olarak yazdığı Kutadgu Bilig çok değerli şifreler kitabı olarak verilmiş.

Her kitapta aradığımızda o değil midir? Bizi bilmediğimiz yerlere götürsün, unuttuğumuz atladığımız bir şey varsa bize hatırlatsın.

Sevgili Buket Uzuner’i kitabı okuyan gençlerin bu konuya dikkatlerini çekmelerinde hedefine ulaşmış olmasını temenni ediyorum.

Kitabın başında; sıcak, bütün diktatörlerden daha zalimdir diyerek yaz mevsimini pek sevmeyen biri olarak beni benden almıştı.

Romanın kahramanları; Komiser Ümit, sahaf Semahat ve kedileri, Umay nine ve tabi ki sağlam çevreci Defne Kaman.

Kumral Ada Mavi Tuna’nın müdavimi olduğu Baylan Pastanesi, bayramlarda kuyrukları caddeye taşan 230 yıllık Hacı Bekir lokumcusu, yeni açılan yabancı marka dükkanlara canla başla direnen yerli malı iç çamaşırı ve elbise dükkanlarının eski usul vitrinleri…

Dünyada ve İstanbul’un her yerinde çoktan tarihe karışmış bir iki saat tamircisi… Diyerek geleneklerine bağlı ve eski istanbul’u özleyen veya İstanbul’un bugünki halinden memnun olmayan biri gibi düşünüyorum ben Buket Uzuner’i.

Kendi fikirlerinizi oluşturmak için kitabı temin edip okumanızı tavsiye ederim.

Toprak romanı ve Çorum

Şamanizm’in bir din mi yoksa kökleri tarihin derinliklerine inen bir kültür mirası mı olduğu tartılışa dursun biz kamanlık geleneğinin dört unsurundan ilham alınan su-toprak-hava-ateş romanlarının ikincisi Toprak’tan söz edelim.

Bir kere şunu belirtmeden edemeyeceğim. Çağdaş Türk yazarımız Buket Uzuner toplumu, okuyucuları bilinçlendirmeyi amaç edinenlerden.

Bir konuyu anlatırken aradan verebildiği kadar kitap, müzik, resim tavsiyeleri, bildiklerini paylaşan kişisellikten değil toplum bilincinden yana bir yazar.

Mesela kitabından küçücük bir şey paylaşmak istiyorum. Ama merak etmeyin cümle başlarından, sizin keşfetme keyfinize asla müdahale etmem.

“…Kemal, o yıl Amerikalı Hemingway ile İngiliz Orwell’ın İspanyol İç Savaşı’na, faşizme karşı oldukları için katılan iki tanınmış yazar olduklarını sahaftan aldığı iki romanla öğrenince şaşırdı. İfade özgürlüğünün, su, hava ve toprak kadar büyük bir ihtiyaç olduğunuysa 1984 ve Çanlar Kimin İçin Çalıyor gibi romanlarını okuyunca düşünmeye başladı…… Picasso’nun  dünyayı sarsan iç savaş resmi Guernica’yıysa yıllar sonra İstanbul’da Umay Bayülgen’in evindeki bir posterde görecekti…”

İşte bundan söz ediyorum sayfanın üçte biri kısmında paylaşılan değerli bilgiler.

Asla küçümsemeyin herkes biliyor bu kitapları demeyin, televizyondaki yarışmalardan nice değerli insanların ilk iki soruda elendiğine şahit olmayanımız yoktur sanırım. Yarışmayıda anlamışsınızdır.

Çorum’da Hitit dönemine ait büyük bir tarihi eser hırsızlığını araştıran kahramanımız Defne Kaman ortadan kaybolur ve maceramız başlar. Çorum’u o kadar güzel anlatıyor ki gidip göresiniz gelir.

Çorum müzesini, Yazılıkaya, saat kulesi, Hıdırlık, Ulu camii, Katipler Konağı, Bahçelievler… Hatta I. Hattuşa Kültür ve Gastronomi Festivali kapsamında gittiği Çorum’da hayranlarıyla buluşup kitaplarını imzalamış.

Yazarımızın tabiat dörtlemesinin üçüncü kitabı Hava yine Everest Yayınları’ndan çıktı. Kitaplarda eleştireceğim tek nokta yazım hatalarıdır. Kendini kontrol ederken hep aynı yerde hata yapar insan ve fark edemez.

Sizlere ve kendime keyifli okumalar dilerken Toprak’la ilgili son bir dokunuş yapmak istiyorum.

İşkence yaptıkça bana gülerdi

Bunda yalan yoktur herkes de gördü

Bir çekirdek verdim, dört bostan verdi

Benim sadık yârim kara topraktır.

Aşık Veysel Şatıroğlu

Ayfer Gürbüz –    alesperler@gmail.com