Şeker Portakalı davalık oldu
Ünlü roman, çocukluk dünyamızda baş ucumuzdaki Şeker Portakalı, mahkeme kapılarına düştü. Ana nedeni ‘özgün ismin kullanımı’… Davayı açan merhum çevirmen Aydın Emeç’in oğlu Ali Selim Emeç. Diyor ki “Kitap bu isimle basılamaz”
Şeker Portakalı davalık oldu. Türkiye’de 44 yıldır raflarda olan Şeker Portakalı mahkeme kapılarında… Neden mi?
José Mauro de Vasconcelos’un eserini Türkçe’ye çeviren Aydın Emeç yarattığı özgün ismi Can Yayınları’nın halen kullanıyor olması nedeniyle dava açıldı. Mahkemeye başvuran merhum Aydın Emeç’in oğlu Ali Selim Emeç.
Şeker Portakalı adlı özellikle çocukluk dünyamıza kazandıran gazeteci, yayıncı ve çevirmen Aydın Emeç oldu. Aydın Emeç’in çevirisi ile kitap evlere, okullara girdi. Aydın Emeç, kendi yayınevinden (E Yayınları) kitabı ilk çıkardığında tarih 1975 idi. Kitabın asıl adı “Meu Pé de Laranja Lima” yani “Benim Portakal Ağacım” olan, diğer dillerde de yine “Benim Tatlı Portakal Ağacım” ya da “Benim Güzel Portakal Ağacım” gibi isimleri olan kitap Aydın Emeç tarafından “Şeker Portakalı” olarak adlandırıldı.
Şeker Portakalı daha sonra 1983 yılında Can Yayınları tarafından José Mauro de Vasconcelos’un haklarını devraldı. Kitap, Aydın Emeç çevirisiyle basılmaya devam etti. Can Yayınları, Şeker Portakalı kitabını 35 yıl boyunca Aydın Emeç çevirisiyle bastı.
Şeker Portakalı, 130 baskı yaptıktan sonra ana dilden çeviri “kaygısıyla” çevirmenin değiştirilmesine karar verildi. Yani Can Yayınları, yeni bir çevirmene işi verdi, kitap yeniden basıldı. Yani raflardaki yeni kitaplar Aydın Emeç’in çevirisi ile değil bir başka çevirmenin eseri…
Şeker Portakalı ismiyle basılamaz
İşte ası sorun da burda çıkıyor. Ali Selim Emeç’in mahkemeye başvurduğu nokta işte burası. Kitap Şeker Portakalı adıyla basılmaya devam ediyor. Ali Selim Emeç diyor ki, “Çevirisinin kullanılmadığı eserde, Aydın Emeç’in yarattığı özgün adın da kullanılmaması (Fikir ve Sanat Eserleri Kanuna aykırı olduğu için) gerekir. Can Yayınları’nın kitabı Aydın Emeç’in yarattığı isimle basamaz.”
Aydın Emeç’in koyduğu “Şeker Portakalı” isminin onun çevirisi olmadan kullanılmasına izin vermeyen Aydın Emeç’in oğlu konuyu mahkemeye taşıdı.